অসমীয়া   বাংলা   बोड़ो   डोगरी   ગુજરાતી   ಕನ್ನಡ   كأشُر   कोंकणी   संथाली   মনিপুরি   नेपाली   ଓରିୟା   ਪੰਜਾਬੀ   संस्कृत   தமிழ்  తెలుగు   ردو

पक्षाघात (स्‍ट्रोक)

प्रस्तावना

बहुतेक वेळा मेंदूला रक्‍तपुरवठा करणार्‍या एखाद्या धमनीमध्‍ये अडथळा निर्माण झाल्‍यामुळे पक्षाघात होतो. यामुळे मेंदुच्या त्या भागाला हानी पोहोचते व तुमच्‍या शरीरातील मेंदुच्या त्या भागाद्वारे नियंत्रित केला जाणारा भाग निकामी होवू शकतो. उदा, तुमचा एखादा हात किंवा पाय किंवा वाचा निकामी होवू शकते. हे नुकसान तात्‍पुरते किंवा कायम स्‍वरूपाचेही ठरू शकते, आंशिक किंवा पूर्ण देखील असू शकते. लक्षणे आढळताच तुम्‍हांला पूर्णपणे औषधोपचार मिळाल्‍यास मेंदुच्या त्‍या भागाला पुन्हा रक्‍तपुरवठा चालू होवू शकतो असे डॉक्‍टरांचे म्‍हणणे आहे, ज्‍यामुळे जास्‍त नुकसान होत नाही.

मला पक्षाघाताचा झटका येत आहे हे मला कसे कळू शकेल?

  • चेहरा, हात किंवा पाय अचानक सुन्‍न किंवा कमकुवत होणे
  • दृष्टिमध्‍ये आकस्मिक अंधुकपणा येणे किंवा दिसणे बंद होणे, विशेषत: एका डोळ्याने
  • दुसरे काय बोलत आहेत ते न समजणे किंवा बोलायला त्रास होणे
  • कोणते ही कारण नसतांना अचानक डोके भयंकर दुखू लागणे
  • चक्‍कर येणे, अस्थिर चाल किंवा पडणे, विशेषत: इतर लक्षणांसह

स्‍ट्रोकचे आणखी एक वॉर्निंग लक्षण म्‍हणजे ट्रान्जियंट इस्केमिक अटॅक (TIA). ह्याचा अर्थ म्‍हणजे लहान पक्षाघात ज्‍यामध्‍ये वरील लक्षणे अगदी शेवटच्‍या मिनिटांमध्‍ये दिसू शकतात आणि त्‍यांच्‍याकडे दुर्लक्ष करणे महागात पडू शकते. TIA असलेल्‍या लोकांना कालांतराने पक्षाघाताचा झटका येण्याची शक्‍यता असते. जर TIAची लक्षणे तुमच्‍यात आढळून आली तर ताबडतोब तुमच्‍या डॉक्‍टरशी संपर्क साधा.

पक्षाघातामागील प्रमुख शक्यता

  • ऍथरोसिलेरोसिस (धमन्‍या कठोर होणे)
  • अनियंत्रित मधुमेह
  • उच्‍च रक्‍तदाब
  • उच्‍च कोलेस्‍ट्रॉल पातळी
  • धूम्रपान
  • पूर्वकालीन ट्रान्जियंट इश्मिक अटॅक (TIA)
  • हृदय विकार
  • कॅरोटिड धमनीचा विकार (मेंदूला रक्‍तपुरवठा करणारी धमनी)

मी पक्षाघात कसा काय टाळू शकतो?

शक्यतांबाबत तुमच्‍या फॅमिली डॉक्‍टरशी बोला (वरील शक्यता पहा) आणि तुम्‍ही कशाप्रकारे धोका टाळू शकता हे पहा. तुमचा धोका टाळण्‍यासाठी तुम्‍ही करू शकत असलेले काही उपाय येथे दिले आहेत:

  • तुम्हाला उच्‍च रक्‍तदाब असल्‍यास, डॉक्‍टरच्‍या सल्‍ल्‍यानुसार त्‍याचे नियंत्रण करा
  • फॅट आणि कोलेस्‍ट्रॉलयुक्‍त पदार्थ खाणे टाळा आणि फॅट आणि कोलेस्‍ट्रॉल कमी करण्‍यासाठी मीठ खाण्‍याचे प्रमाण कमी करा
  • तुम्‍हांला मधुमेह असल्‍यास, रक्‍तशर्करा पातळी नियंत्रित ठेवा
  • मद्यपानाचे प्रमाण कमी करा
  • धूम्रपान करणे सोडून द्या, करीत नसाल तर सुरू करू नका

पक्षाघात टाळण्यासाठी नियमित वैद्यकीय तपासणी करणे आवश्‍यक आहे. ऍस्पिरिनचे लहान डोस तुमचा पक्षाघाताबाबतचा धोका कमी करू शकतात का याबाबत तुमच्‍या डॉक्‍टरला विचारा. ऍस्पिरिन तुमच्‍या रक्‍तामध्‍ये गाठी पडू देत नाही आणि यामुळे तुमच्‍या धमन्‍यांमध्ये अडथळा निर्माण होत नाही.

 

स्त्रोत : पोर्टल कंटेंट टिम

अंतिम सुधारित : 5/26/2020



© C–DAC.All content appearing on the vikaspedia portal is through collaborative effort of vikaspedia and its partners.We encourage you to use and share the content in a respectful and fair manner. Please leave all source links intact and adhere to applicable copyright and intellectual property guidelines and laws.
English to Hindi Transliterate