अतिसार

अतिसार म्हणजे काय ?

एक किंवा एकापेक्षा अधिक वेळा पातळ अगर पाण्यासारखी शौचास होणे याला अतिसार म्हणतात. त्यामुळे शरीरातील पाणी कमी होते व त्यामुळे त्वचा कोरडी पडते. यावर वेळीच उपचार केले नाहीत तर मृत्यूही येऊ शकतो.

लक्षणे

• एक किंवा एकापेक्षा अधिक वेळा पातळ जुलाब
• जास्त तहान लागणे.
• डोळे खोल जाणे.
• जीभ व तोंड कोरडे पडणे.
• अर्भकामध्ये टाळू खोल जाणे.
• लघवी थोडी गडद रंगाची होणे किंवा लघवी न होणे.
• गुंगल्यासारखे किंवा चिडखोर होणे.
• कातडीस चिमटा काढल्यास अतिशय हळूहळू पूर्ववत होणे.

अतिसारावर उपाय व पथ्य

• अतिसार झालेल्या व्यक्तीस रोजच्यापेक्षा जास्त पातळ पदार्थ दयावे. उदा. तांदळाची पेज, सरबत, लस्सी, फिका चहा
• दिवसातून पाच पेक्षा जास्त वेळा पचनास हलके अन्न दयावे.
• जलसंजीवनी दयावी.

वयाप्रमाणे जलसंजीवनी किती दयावी ते खाली दिले आहे.

• तीन महिने             - १/२ लिटर
• सहा महिने ते एक वर्ष    - १/२ लिटर
• एक वर्ष ते पाच वर्ष      - ३/४ लिटर
• दोन वर्ष ते पाच वर्ष      - १ लिटर
• पाच वर्ष ते पंधरा        - २ लिटर
• पंधरा वर्षाचे वर          - २ ते ३ लिटर

स्त्रोत : सुरक्षित पिण्याचे पाणी, माहिती व शिक्षण मार्गदर्शक पुस्तिका, वॉटरशेड ऑगनायझेशन ट्रस्ट