अन्न व पोषणात्मक व्याधी

अ जीवनसत्वाच्या अभावी अंधत्व

दृष्टी चांगली राखण्यासाठी अ जीवनसत्व आवश्यक आहे.  मुलांमधे, अ जीवनसत्वाच्या कमतरतेमुळं दृष्टी कमी होते. ही कमतरता अगदी तीव्र असेल, तर त्यामुळं कायमचं अंधत्व येऊ शकतं.  आपल्या देशात, अ जीवनसत्वाच्या कमतरतेमुळं दरवर्षी 30,000 मुलांची दृष्टी जाते. 1 ते 5 वर्षे वयाच्या मुलांमधे ही कमतरता अधिक असल्याचं दिसून येतं.

अ जीवनसत्वाच्या कमतरतेची लक्षणं

अ जीवनसत्वाची कमतरता असलेल्या मुलांमधे अंधत्व एकदम येत नाही.  तिचे निदान लवकरच्या टप्प्यात झालं तर अ जीवनसत्वानं समृध्द असा आहार घेऊन ते ठीक करता येतं.

तीव्र कमतरतेची लक्षणे

रातांधळेपणा हे पहिले लक्षण आहे.  हे लक्षण असलेल्या मुलांना कमी उजेड असताना किंवा अंधारात दिसत नाही. डोळ्याचा पांढरा भाग कोरडा होतो आणि त्याची चमक संपते.

ही लक्षणे दिसल्यानंतर, तत्काळ डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.  उपचार न केल्यास, ही स्थिती कायमच्या अंधत्वात रुपांतरीत होऊ शकते.

अ जीवनसत्वाची कमतरता टाळणे

• अ जीवनसत्व भरपूर असलेले अन्न खा.
• दूध, अंडी, मासे, तेल यात अ जीवनसत्व भरपूर असतं.  पालेभाज्या, जसे अनेक प्रकारच्या हिरव्या भाज्या, गाजर आणि पपई, आंबा अ जीवनसत्वानं समृध्द असतात.
• हैदराबादच्या राष्ट्रीय पोषाहार संस्थेनं केलेल्या संशोधनानुसार, 1-5 वर्षांच्या मुलांना सहा महिन्यातून एकदा अ जीवसत्वाच्या सीरपचा एक चमचा दिल्याने सुध्दा अ जीवनसत्वाची कमतरता काही प्रमाणात कमी होते.
• असे केल्यास, अ जीवनसत्व आंतड्यात राहते आणि पुरेशा प्रमाणात उपलब्ध होते.  मुलांना कायमचं अंधत्व येऊ नये यासाठी सध्या देशभरात ही पध्दत अवलंबली जात आहे.
• गर्भवती महिलांनी अ जीवनसत्व असलेलं पोषक अन्न घ्यावं.  त्यामुळे गर्भाला आईकडून ते मिळण्यात मदत होते.

वाढणा-या मुलांसाठी पोषक आहार

वाढत्या वयात मुलांना पोषक आहार मिळाला पाहिजे. एखाद्या मुलाच्या शरीरात प्रथिने आणि उष्मांकांची कमतरता असेल (कुपोषण), तर बालशोष आणि क्वाशीओर्केर यांसारखे रोग होतात.

बालशोष आणि क्वाशीओर्कर कुणाला होतात ?

1-5 वर्षे वयाच्या कुपोषित बालकांना ते होतात.

बालशोषाची लक्षणे

हा रोग पाय सुजणे, त्यानंतर हात सुजणे आणि नंतर संपूर्ण शरीर सुजणे असा पसरतो.  खरखरीत त्वचा, डोक्यावर कमी केस, केसांचा रंग लालसर तपकिरी होणं ही बालशोषाची लक्षणे आहेत.  तो झालेली मुलं फिकट आणि उत्साह नसलेली अशी दिसून येतात.

क्वाशीओर्केरची लक्षणे

हा रोग झालेली मुले खूपच अशक्त आणि लुकडी असतात.  प्रारंभिक टप्प्यात मुलांना अतिसार होतो.  त्वचा कोरडी होते.

हे रोग झालेल्या मुलांवरील उपचारांसाठी सूचना

उष्मांक आणि प्रथिने यांनी समृध्द पोषक आहार मुलांना पुरेशा प्रमाणात वारंवार अंतराने दिला पाहिजे. तीव्र कमतरतेची लक्षणे असलेल्या मुलांना तत्काळ डॉक्टरकडे नेले पाहिजे.

बालशोष आणि क्वाशीओर्कर झालेल्या मुलांसाठी आहार

हैदराबादच्या राष्ट्रीय पोषाहार संस्थेनं मिक्स नांवाचा पोषक आहार सर्व पोषक घटकांच्या मिश्रणातून तयार केला आहे.  हे मिश्रण घरात तयार करता येऊ शकतं.

पोषक मिश्रणाचे घटक

भाजलेला गहू      - 40 ग्रॅम
धान्य            - 16 ग्रॅम
भाजलेले शेंगदाणे   - 10 ग्रॅम
गूळ             - 20 ग्रॅम

या घटकांची पूड करुन ते एकत्र करा.  या मिश्रणामधे 330 ग्रॅम उष्मांक आमि 11.3 ग्रॅम प्रथिने असतात.

हे मिश्रण दूध किंवा पाण्यासोबत दिले जाते.  बालशोष आणि क्वाशीओर्कर रोग असलेल्या मुलांना आहार देण्यासाठी या मिश्रणाचा प्रयोग करण्यात आला आहे.

स्त्रोत : पोर्टल कंटेंट टिम