कपाशीत सापळा पीक म्हणून वापर होणाऱ्या अंबाडी पिकापासून सोनाळा (जि. जळगाव) येथील सेंद्रिय उत्पादक भीमराव पाटील यांनी अर्क व ज्यूसनिर्मिती करून पिकाचे व्यावसायिक मूल्य वाढवले आहे. अद्याप या प्रक्रियेकडे व्यावसायिक पद्धतीने त्यांनी पाहिले नसले तरी त्याला बाजारपेठ मिळवण्याचे प्रयत्न त्यांनी सुरू केले आहेत. प्रयत्नांना यश येऊ लागले आहे.
सेंद्रिय शेतीची कास धरून वडिलोपार्जित 92 गुंठे शेतीत भीमराव पाटील बहुमजली पीक पद्धतीसह आंतरपीक, सापळा पिकांचे प्रयोग सातत्याने करीत असतात. त्यातही देशी कपाशीत लाल अंबाडीचे सापळा पीक घेण्याकडे त्यांचा विशेष ओढा असतो. अंबाडीच्या फुलांकडे आकर्षित होणाऱ्या कीटकांमध्ये "क्रायसोपा' नावाचा मित्र कीटक मोठ्या प्रमाणावर आढळून येतो. कपाशीवरील मावा किडीच्या नियंत्रणासाठी अंबाडी सापळा म्हणून काम करते असा त्यांचा अनुभव आहे. भीमराव कपाशीसोबत अंबाडीची लागवड जून महिन्यात पावसाच्या ओलीवर करीत असतात. त्यासाठी देव अंबाडीचे बियाणे वापरले जाते. नोव्हेंबर- डिसेंबर महिन्याच्या सुमारास अंबाडीची फुले काढणीयोग्य होतात.
अंबाडीच्या आणखी एका गुणधर्माचा उपयोग भीमराव यांनी खुबीने करून घेतला आहे. तो म्हणजे त्याच्या फुलांच्या पाकळ्यांपासून रसनिर्मिती करण्याचा. मागील वर्षी त्यांच्या मित्रांनी त्यांना अंबाडी रसनिर्मितीचा व्यवसाय सुरू करण्याचे सुचवले. त्याप्रमाणे भीमराव यांनी अंबाडी ज्यूसची विक्री करण्याचा प्रयत्न केला, तो यशस्वी ठरला. आता व्यावसायिक दृष्ट्या त्यात उतरण्याचा त्यांचा विचार आहे.
अशी होते अंबाडी ज्यूसनिर्मिती भीमराव यांचे कपाशीचे क्षेत्र - सुमारे 60 गुंठे
अंबाडीच्या अर्कापासून तयार होते सरबत अंबाडीपासून तयार केलेल्या अर्काला थेट ग्राहक मिळवताना येणाऱ्या समस्या लक्षात आल्यापासून भीमराव यांनी अंबाडी अर्कात 30 ते 35 टक्के साखर, सैंधव व जरुरीपुरते पाणी मिसळून रुचकर सरबत तयार केले आहे. अलीकडील काळात मधुमेही रुग्णांची वाढती संख्या पाहता त्यांच्यासाठी "शुगरलेस' सरबतही तयार केले आहे.
उपलब्ध पॅकिंग- 200, 500 व 1000 मिलि- प्लॅस्टिक बाटल्यांमध्ये.
दर - अंबाडी अर्क : 110 ते 130 रुपये प्रतिलिटर
- सरबत - 40 ते 50 रुपये प्रति लिटर
लेखक : जितेंद्र पाटील
माहिती संदर्भ : अॅग्रोवन
अंतिम सुधारित : 10/7/2020
गणेश घोरपडे यांनी जिल्ह्यातील सातारा, वाई आणि खंडा...
मनीषा व देवनाथ जाधव या दांपत्याने तुती लागवड आणि र...
वर्धा येथील अभियंता विनोद राजगुरे हीच अंबाडी शेतकऱ...
कुशल व्यवस्थापन, तरुण नेतृत्व, प्रभावी योजना यामधू...