অসমীয়া   বাংলা   बोड़ो   डोगरी   ગુજરાતી   ಕನ್ನಡ   كأشُر   कोंकणी   संथाली   মনিপুরি   नेपाली   ଓରିୟା   ਪੰਜਾਬੀ   संस्कृत   தமிழ்  తెలుగు   ردو

जुनाट मायलोसायटिक ल्यूकेमिया

जुनाट मायलोसायटिक ल्यूकेमिया


जुनाट मायलोसायटिक ल्यू्केमिया (CML) कोणत्या ही वयोगटाच्यास आणि लिंगाच्या व्याक्तीस प्रभावित करू शकतो पण 10 वर्षांपेक्षा लहान असलेल्या मुलांमध्यें हा असामान्य‍ आहे. हा रोग साधारणपणे 40 ते 60 वर्षे वयाच्या प्रौढांमध्ये विकसित होतो. ह्याचे कारण बहुतेक दोन विशिष्ट गुणसूत्रांमधील पुनःव्यवस्था फिलाडेल्फिया गुणसूत्रात होणे हे आहे. फिलाडेल्फिया गुणसूत्र एका असामान्य एन्झासइमचे (टायरोसिन किनेस) उत्पादन करते, जे पांढर्या रक्तापेशींच्या असामान्य वाढीच्या प्रारूपासाठी जबाबदार असते.

सीएमएलमध्येत, ल्यूकेमिया बहुतेक पेशींची निर्मिती अस्थिमज्जा् मध्येय होते, पण काही प्लीहा आणि यकृतात वाढतात. तीव्र ल्यूककेमियाच्या उलट, ज्यामध्ये अपरिपक्वी पांढर्‍या रक्तपेशींची फार मोठी संख्या् असते, सीएमएलची जुनाट अवस्था म्हणजे सामान्य् दिसणार्‍या पांढर्‍या रक्तपेशी आणि क्वचित प्ले्टलेटसच्या संख्ये्त देखील उल्लेखनीय वाढ होणे. आजाराच्या दरम्यान, जास्तीत जास्त ल्यू्केमिया कोशिका अस्थिमज्जा्मध्ये प्रवेश करतात आणि इतर रक्तचप्रवाहात मिसळून जातात.

लक्षणे

ल्यूकेमिया कोशिकांमध्ये आनुषंगिकरीत्या आणखी जास्तत परिवर्तने घडून येतात, तसेच आजार जोम धरतो आणि मग नि:संशय त्याची अवस्था गंभीर संकटपूर्ण होते. ह्या अवस्थेत प्लीहेचा आकार वाढणे सामान्य आहे, तसेच ताप येतो आणि वजन कमी होत जाते. हा रोग जुना व्हाचयच्या आधी, सीएमएल काही ही लक्षणे दर्शविणार नाही असे ही होऊ शकते. तथापि, काही लोकांना थकवा येऊ शकतो, भूक कमी होते, वजन कमी होते ताप येऊ शकतो किंवा रात्रीच्या वेळी घाम येऊ लागतो, तसेच प्लीहेचा आकार वाढल्या मुळे पोट फार भरलेले असल्यामसारखे वाटते. जसजसा रोग अंतिम चरणाकडे जातो, लाल रक्त‍पेशी आणि प्लेटलेट कमी झाल्यामुळे लोक जास्त आजारी पडतात, त्वोचा फिकट होते, ओरखडे होतात आणि रक्तेस्त्रावदेखील होऊ शकतो.

निदान

  • सीएमएल चे निदान एका साधारण रक्तपरीक्षणाच्याा परिणामांवर आधारित आहे. परीक्षणात पांढर्‍या रक्तचपेशींच्याण संख्येत एक असामान्य स्वारूपातील गणना आढळते. सूक्ष्मादर्शकाखाली परीक्षण करण्याीत आलेल्याश रक्ताच्यां नमुन्यांअत, पांढर्‍या अपरिपक्वक रक्तषपेशी, सामान्य पणे ज्याल फक्तर अस्थिमज्जाममध्येतच आढळतात, दिसून येतात.
  • फिलाडेल्फिया क्रोमोसोम प्रोग्नोयसिस आणि उपचार शोधून खात्रीलायक निदान करण्यालसाठी क्रोमोसोमचे विश्लेषण करणारी परीक्षणे करण्याची गरज आहे.

चिकीत्सा

  • तथापि, अधिकांश उपचार रोगाची चिकीत्सा करीत नाहीत, ते ह्याच्या प्रगतीचा वेग कमी करतात. नवीन औषधे फिलाडेल्फिया गुणसूत्राच्या द्वारे उत्पादित एंझाइमना अवरोधित करतात. ही औषधे इतर उपचाराच्या तुलनेत प्रभावी आहेत आणि फक्त किरकोळ दुष्प्रभाव टाकतात.
  • निदान होऊन 5 वर्षांचा काळ लोटल्या‍ नंतर ही 90% पेक्षा जास्त उत्तरजीवन आढळते.
  • स्टेम सेल प्रत्यारोपणासह रासायनिक औषधे घेतल्यास सीएमएलचा उपचार होऊ शकतो. तथापि, फक्त काही लोकांच्या बाबतीतच प्रत्यारोपण केले जाऊ शकते. स्टेम कोशिकांचा दाता एक अनुरूप व्यक्ती असायला पाहिजे जिच्या उतींचा प्रकार समानुरूप असावा, बहुतेक एखादे भावंड असायला पाहिजे.
  • रोगाच्या प्रारंभिक अवस्थे‍च्या दरम्यान प्रत्यारोपण अधिकांश प्रभावी ठरते आणि सीएमएल तीव्रतेने प्रगती करीत असल्यास किंवा संकटपूर्ण स्थिति असल्यास ह्याचा प्रभाव कमी होतो.
  • संकटपूर्ण अवस्थेतील लोक, औषधोपचाराविना काही दिवसच जगतात. उपचार किंवा कीमोथेरेपी औषधोपचार काही वेळा रोग्याऔचे आयुष्यद फक्त् 12 महिनेच वाढवू शकतात.
  • ज्या लोकांमध्ये, फिलाडेल्फिया गुणसूत्राशिवाय सीएमएल चे पुनरावर्तन दिसून येते, त्यांकना काही जुनी केमोथेरेपी आहार पथ्येश देता येतात. ह्यांतील कोणती ही औषधे आयुष्य वाढवू शकत नाहीत, पण सीएमएलमध्येल पांढर्‍या रक्तंपेशींच्या असामान्य वाढीस जवाबदार असणारे लक्षण कमी करण्यास मदत करू शकतात.

 

स्त्रोत : पोर्टल कंटेंट टिम

अंतिम सुधारित : 6/5/2020



© C–DAC.All content appearing on the vikaspedia portal is through collaborative effort of vikaspedia and its partners.We encourage you to use and share the content in a respectful and fair manner. Please leave all source links intact and adhere to applicable copyright and intellectual property guidelines and laws.
English to Hindi Transliterate