जावा व फिलिपीन्समध्ये कुंपणाऱ्या कडेने ही झाडे लावतात. त्यांची मांसल मुळे भाजून खातात; सर्व वनस्पती मत्स्यविष म्हणून वापरतात. इंडोचायनात सुक्या मुळांचा काढा अजीर्णावर देतात; तो पौष्टिकही असतो. फळ विषारी असून ते वांतिकारक (ओकारी आणणारे) असते; त्यामुळे पोटात तीव्र दाहयुक्त वेदना होतात. मेक्सिकोत पानांची भाजी करतात; कोस्टा रीकात कोवळा पाला खातात. गियानात बिया रेचक व वांतिकारक म्हणून वापरतात. कांपूचियात पानांचा खरजेवर व कंडूवर उपयोग करतात. वनस्पतील चीक जखमांवर लावतात. बियांतील तेल गर्भपातक असते. खोडातील चिकांत ०.३% पिवळट हिरवे बाष्पनशील (बाष्परूपात उडून जाणारे) तेल असते. त्याला कांद्याचा वास येतो व ते प्रथम थंड वाटते; परंतु नेतर त्याची शिसारी येते. बियांतील स्थिर तेल (३०%) दिव्यांकरिता वापरतात. पानांत सॅपोनीन, टॅनीन व रेझीन ही द्रव्ये असतात.
संदर्भः Kirtikar, K. R.; Basu, B. D. Indion Medicinal Plants, Vol. III, Delhi, 1975.
लेखक: ज. वि. जमदाडे
शं. आ. परांडेकर
स्त्रोत: मराठी विश्वकोश
अंतिम सुधारित : 10/7/2020
कॅस्कॅरिला बार्क : क्रोटन इल्युटेरिया व क्रो. कॅस्...
पोलकी : (क. बिलितले, भुतले; लॅ. गिव्होशिया रॉटलरिफ...