অসমীয়া   বাংলা   बोड़ो   डोगरी   ગુજરાતી   ಕನ್ನಡ   كأشُر   कोंकणी   संथाली   মনিপুরি   नेपाली   ଓରିୟା   ਪੰਜਾਬੀ   संस्कृत   தமிழ்  తెలుగు   ردو

प्रथमोपचाराची आवश्यक तंत्रे

1) सर्पदंश: काठी बांधून हालचाल होऊ न देणेश्वसन थांबत असल्यास निओस्टिग्मीन + ऍट्रोपीन इंजेक्शन शिरेतून देणे.

(2) विंचूदंश: दंशाच्या जागी पोटॅशियम परमँगनेट दाबणे व लिंबू पिळणे. तुरटी भाजून लावणेलिग्नोकेन इंजेक्शन देणे.

(3) जखमा: रक्तस्राव थांबवणे (दाब किंवा चिमटा)जखमा शिवणेबांधणे.

(4) अस्थिभंग : अस्थिभंग बांधून स्थिर करणे.

5) विद्युत धक्क्याने हृदयविकार झटका: कृत्रिम हृदयक्रिया (दाब देणे)कृत्रिम श्वसन (तोंडाने किंवा छातीवर दाब देऊन). 6) बुडणे: छातीवर दाब देऊन पाणी बाहेर काढणेघशातून द्राव काढणे (सक्शन),कृत्रिम श्वसन व हृदयक्रिया.

(7) पोटात विषारी पदार्थ जाणे: उलटी करवणे (मिठाचे पाणी पाजणेघशात बोटे घालणे) कीटकनाशके असल्यास शिरेतून चार-पाच ऍट्रोपीन इंजेक्शने देणे.

8) शोष: (अतिसार)भाजणेउष्माघात: जलसंजीवनी देणेशिरेतून सलाईन देणे.

(9) खूप ताप चढणे: कोमट पाण्याने अंग पुसून ताप उतरवणे.

(10) बाळंतपण: नाळ बांधणे व कापणेबाळाचा श्वसनमार्ग साफ करणेरक्तस्राव आपोआप थांबत नसल्यास गर्भाशयचोळूनदाबून व मेथर्जिन इंजेक्शन देणेस्वच्छ कपडा व हाताची मूठ वापरून गर्भाशय दाबणे व रक्तस्राव थांबवणे.गुदद्वारात प्रोस्टाग्लॅडिनची गोळी बसवून द्यावी.
11) कुत्रे चावणे: साबणाच्या पाण्याने जखमा धुऊन काढणे
ही प्रथमोपचाराची अंगे आत्मसात करणे तसे सोपे आहे. पण मुख्य म्हणजे प्राथमिक आरोग्यकेंद्र किंवा ग्रामीण रुग्णालयात ती प्रत्यक्ष पाहणे व शिकणे आवश्यक आहे. त्यामुळे त्यांचे तपशीलवार वर्णन इथे दिलेले नाही.

विषबाधांचे निवडक प्रकार (तक्ता (Table) पहा)

प्रथमोपचाराची आवश्यक तंत्रे (तक्ता (Table) पहा)

 

लेखक : डॉ. श्याम अष्टेकर (MBBS, MD community Medicine)

संदर्भ : आरोग्यविद्या

अंतिम सुधारित : 6/5/2020



© C–DAC.All content appearing on the vikaspedia portal is through collaborative effort of vikaspedia and its partners.We encourage you to use and share the content in a respectful and fair manner. Please leave all source links intact and adhere to applicable copyright and intellectual property guidelines and laws.
English to Hindi Transliterate