महापदानि | महान्ति पदानि । |
स्वप्राणा: | स्वे प्राणा: । |
सर्वोपायै: | सर्वे उपाया: तै: । |
मूढालसा: | मूढा: च ते आलसा: च । |
बहुप्रयत्नै: | बहव: प्रयत्ना: तै: । |
मिष्टान्नम् | मिष्टम् अन्नम् । |
प्रकृतभोजनम् | प्राकृतम् भोजनम् । |
परमचिंता | परमा चिन्ता । |
वार्षिकश्राद्धम् | वार्षिकम् श्राद्धम् । |
चीनांशुके | चीनम् अंशुकम् तस्मिन् । |
भूरिश्रमै: | भूरय: श्रमा: तै: । |
प्रकृतान्नम् | प्राकृतम् अन्नम् । |
स्वालस्यस्य | स्वम् आलस्यम् तस्य । |
ऋषिजनेन | ऋषि: जन: तेन । |
बालमृगेंद्रम् | बाल: मृगेन्द्र: तम् । |
दुर्मोकहस्तग्रहेण | दुर्मोक: हस्तग्रह: तेन । |
महर्षि: | महान् ऋषि: । |
मनोरथम् | मन: एव रथ: तम् । |
अर्धदेड: | अर्ध: देह: । |
स्तुतिकन्या | स्तुति: एव कन्या । |
गात्रयष्टिम् | गात्रम् एव यष्टि: ताम् । |
संपद्रोग: | सम्पद् एव रोग: । |
भारतवर्षे | भारतम् वर्षम् तस्मिन् । |
सर्वदु:खानि | सर्वाणि दु:खानि । |
पाटणानगरे | पाटणा नगरम् तस्मिन् । |
दीनजनानाम् | दीना: जना: तेषाम् । |
भारतीयनागरिकत्वम् | भारतीयम् नागरिकत्वम् । |
कलकत्तानगरे | कलकत्ता नगरम् तस्मिन् । |
कुष्ठरोग: | कुष्ठ: रोग: । |
दीनावस्थाम् | दीना अवस्था ताम् । |
निर्मलहृदयम् | निर्मलम् हृदयम् । |
सर्वराष्ट्न्ेषु | सर्वाणि राष्ट्नणि तेषु । |
सर्वदेशा: | सर्वे देशा: । |
नगरान्तरम् | अन्यत् नगरम् । |
अशीतिवर्षाणि | अशीति वर्षाणि । |
अपूर्वोत्साहेन | अपूर्व: उत्साह: तेन । |
महाप्रभु: | महान् प्रभु: । |
विविधशास्त्राणि | विविधानि शास्त्राणि । |
कठिनन्यायशास्त्रे | कठिनम् न्यायशास्त्रम् तस्मिन् । |
स्वगृहम् | स्वम् गृहम् । |
बहुनृपै: | बहव: नृपा: तै: । |
कीर्तिपरिमल: | कीर्ति: एव परिमल: । |
परस्परदर्शनम् | परस्परम् दर्शनम् । |
रघुनाथ: | रघु: एव नाथ: । |
रघुनाथपंडित: | रघुनाथ: पण्डित: । |
मृदुवाण्या | मृदु: वाणि: तया । |
स्वार्थ: | स्व: अर्थ: । |
सप्तवर्णान् | सप्त: च ते वर्णा: तान् । |
साष्टाङ्प्रणति: | साष्टाङ्गा: प्रणति: । |
महाधनिक: | महान् धनिक: । |
कृष्णाङ्गारा: | कृष्णा: अङ्गारा: । |
परमार्थ: | परम: अर्थ: । |
पितृकृतविभागस्य | पितृकृत: विभाग: तस्य । |
प्रसिद्धशककर्ता | प्रसिद्ध: शककर्ता । |
सकलजना: | सकला: जना: । |
अनन्तावकाशे | अनन्त: अवकाश: तस्मिन् । |
स्वान्त:करणम् | स्वम् अन्त:करणम् । |
अपरिमितद्रव्यम् | अपरिमितम् द्रव्यम् । |
प्रशान्तचेतसा | प्रशान्तम् चेत: तेन । |
दण्डकारण्यम् | दण्डकम् अरण्यम् । |
वन्यसत्वम् | वन्यम् सत्वम् । |
प्रधानामात्ेन | प्रधान: अमात्य: तेन । |
दुर्गमवनम् | दुर्गमम् वनम् । |
महाराज: | महान् राजा । |
अल्पकालेन | अल्प: काल: तेन । |
आदरान्वितवचांसि | आदरान्वितानि वचांसि । |
शब्दमात्रेण | शब्द: एव तेन । |
स्वनगरम् | स्वम् नगरम् । |
दानधर्म: | दानम् एव धर्म: । |
बालतृणानि | बालानि तृणानि । |
संस्कृतभाषा | संस्कृता भाषा । |
भारतराष्ट्न्ेण | भारतम् राष्ट्न्म् तेन । |
प्रथमोपग्रह: | प्रथम: उपग्रह: । |
भारतीयललना | भारतीया ललना । |
दक्षिणभारते | दक्षिणम् भारतम् तस्मिन् । |
विविधग्रंथा: | विविधा: ग्रन्था: । |
विविधसंख्यानाम् | विविधा: संख्या: तासाम् । |
महाविद्यलये | महान् विद्यालय: तस्मिन् । |
ज्ञानिजना: | ज्ञानिन: जना: । |
यथार्थ: | अर्थस्य अनुरूप: । |
अपरिमितश्रमै: | अपरिमिता: श्रमा: तै: । |
अभिनवयौवनम् | अभिनवम् यौवनम् । |
अप्रतिमरूपम् | अप्रतिमम् रूपम् । |
पूर्वपुरुषै: | पूर्वे पुरुषा: तै: । |
महोत्पातान् | महान्त: उत्पाता: तान् । |
भोजराज: | भोज: राजा । |
परमोदार: | परम: उदार: । |
महाकविना | महान् कवि: तेन । |
स्वमनोरथम् | मन: एव रथ: । स्व: मनोरथ: तम् । |
परमसन्तुष्ट: | परम: सन्तुष्ट: । |
चकितचकित: | आदौ चकित: पश्चात् अपि चकित: । |
विदर्भविषय: | विदर्भ: विषय: । |
प्रकांडपंडित: | प्रकाण्डा: पण्डिता: । |
अमूल्यग्रंथानाम् | अमूल्या: ग्रन्था: तेषाम् । |
सुबोधरीत्या | सुबोधा रीति: तया । |
सूक्ष्मबुद्ध्या | सूक्ष्मा बुद्धि: तया । |
भक्तिरस: | भक्ति: एव रस: । |
एकांतनिष्ठाम् | एकान्ता निष्ठा ताम् । |
नाट्याभिनयम् | नाट्य: अभिनय: तम् । |
प्रस्तुतपाठे | प्रस्तुत: पाठ: तस्मिन् । |
शुंडादंड: | शुण्डा एव दण्ड: । |
अंतकाल: | अन्त: काल: । |
पुरुषाधम: | अधम: पुरुष: । |
दैवहतकम् | हतकम् दैवम् । |
ग्रामांतरम् | अन्य: ग्राम: । |
धीरोदात्त: | धार: च असौ उदात्त: च । |
शुक्लकृष्णा: | शुक्ला: च अमी कृष्णा: च । |
सुप्तोत्थित: | आदौ सुप्त: पश्चात् उत्थित: । |
गृहीतमुक्त: | आदौ गृहीत: पश्चात् मुक्त: । |
मेघश्याम: | मेघ: इव श्याम: । |
फेनधवल: | फेन: इव धवल: । |
काव्यामृतम् | काव्यम् अमृतम् इव । |
नरसिंह: | नर: सिंह: इव । |
विद्याधनम् | विद्या एव धनम् । |
शोकाग्नि: | शोक: एव अग्नि: । |
शापानल: | शाप: एव अनल: । |
स्त्रोत - संस्कृतदीपिका
अंतिम सुधारित : 8/11/2023
तृतीया तत्पुरुष समास उदाहरणे दिली आहे.
अव्ययीभाव या प्रकारच्या समासात पूर्वपद हे अव्ययच अ...
द्वितीया तत्पुरुष समास
चतुर्थी तत्पुरुष समास उदाहरणे