पारंपारीक उर्जा स्त्रोतांकडुन श्वाश्वत बायोगँस इंधनाकडे वाटचाल

बायोगँस संयंत्र

मी एका खेडेगावात राहत आहे. नुकतेच मला पंचायत समिती जाफ्राबाद येथुन एका योजनेअंतर्गत बायोगँस उभारणीसाठी अ‍नुदान मिळाले. या अनुदानाचा वापर करुन माझ्या घराजवळ बायोगँस संयंत्राची उभारणी केली. आमच्या भागात लाकुडफाटा व जनावरांचे शेण हेच इंधन आहे.आता लाकुड्फाटा दुर्मिळ होत चालला आहे. शेती संवर्धनात खताचे महत्व वाढ्ल्याने शेण जाळणे परवडत नाहि. त्यामुळे माझ्या मनात विचार आला कि शेणापासुन बायोगँस बनवुन तो वापरणे योग्य ठरेल.तसेच मी असे ऐकले होते की बायोगँस संयंत्र गुणवत्ता असलेले खत बनविते आणि स्वच्छ इंधन मिळते. तसेच मुलमुत्राचे नियंत्रण करता येते. यामध्ये 70 ते 75 % शेणाचे संधारण केले जाते. प्रक्रियायुक्त स्लरीचा पिकाच्या वाढीसाठी सुक्ष्म अन्नद्रव्य म्ह्णुन उपयोग होतो. बायोगँसमुळे माझे पैसे वाचले कारण या गँसचा स्वयंपाकासाठी इंधन म्ह्णुन चांगला वापर झाला.

बायोगँसमुळे लाकुडफाटा तोडुन जाळणे मी बंद केले आहे. यामुळे धुर तयार होत नाही आरोग्यही चांगले राहते. पर्यावरण संतुलीत राहण्यास मदत झाली.

बायोगँस संयंत्राची निगा

दैनिक निगा‌

1. शेणाची स्लरी संयंत्रात दररोज टाकावी लागते. शेण व पाण्याचे प्रमाण 1:1 ठेवावे.
2. गँस बर्नर रोज स्वच्छ करावे.

मासिक निगा

1. गँस पाईपलाईनमधिल गळती साबणाच्या पाण्याने तपासावी

वार्षिक निगा

1. संयंत्रातील गँस पाण्याची पाईपलाईनमधिल गळती तपासावी आणि दुरुस्त करावी.
2. गरज पड्ल्यास पाईपलाईन बदलावी.
3. काही वर्ष्याच्या फ़रकाने जर गळती दिसुन आली तर संयंत्र रिकामे करावे. व आतल्या बाजुने प्लास्टर करावे.

रा. तपोवन गो. ता. जाफ्राबाद जि. जालना