सर्वसाधारणपणे मानसोपचार म्हणजे मानसिक विकारांचा उपचार; परंतु मानसचिकित्सा क्षेत्रातील व्याख्येनुसार, मानसिक विकारांचा, मानसशास्त्रीय पद्धतीने केलेला उपचार असा अर्थ होतो. कारण इतर अनेक उपचारपद्धती आहेत. उदा., मानसौषधी, भौतिक-शारीरिक उपचार, मानसशल्यचिकित्सा वगैरे. मानसोपचारासाठी उपचारज्ञ व रुग्ण यांचा उत्कट व दीर्घ संवाद अनेक बैठकीत चालतो.
यशस्वी उपचारासाठी दोघांत एक विशेष नाते (स्नेहबंध) निर्माण व्हावे लागते; त्यामुळे रुग्ण उपचारज्ञावर पूर्ण श्रद्धा ठेवतो व उपचारज्ञ रुग्णविषयी जबाबदार आस्था बाळगतो. ह्या मानसशास्त्रीय प्रक्रियेत, उपचारज्ञ हा समन्वेषण, पृथक्करण, विवरण, आश्वासन, सूचन, मार्गदर्शन, आधारदान व पुनर्शिक्षण ह्या मनोव्यापारांचा वापर करतो. मानसोपचार बहुधा मज्जाविकृती, व्यक्तिमत्त्व विकार, प्रासंगिक ताणप्रतिक्रिया, सौम्य कार्यिक चित्तविकृती आणि मनोशारीरिक विकार जडलेल्या रुग्णांना दिला जातो.
लेखक : र. वै. शिरवैकर
स्त्रोत : मराठी विश्वकोश
अंतिम सुधारित : 6/27/2020
दुरदर्शन सह्याद्री निर्मित या माहितीपटात मानसिक आघ...
मुंबई : तुम्ही आठवड्यात ४० तासांपेक्षा अधिक काम कर...
या व्यक्तीच्या मनावर सतत तणाव असतो. अस्वस्थता, तणा...
कारण नसताना अति बडबड, जास्त शारीरिक हालचाल, अस्वस्...