राज्यात आरोग्य सेवा संचालनालयमार्फत प्रतिबंधात्मक व उपचारात्मक सेवा उपकेंद्रे, प्राथमिक आरोग्य केंद्रे, उपविभाग रुग्णालये, जिल्हा रुग्णालये, स्त्री रुग्णालये व सामान्य रुग्णालये मार्फत पुरविण्यात येतात. या केंद्रामध्ये आरोग्य सुविधा व उपचार पद्धती नवीन उपचारदवारे देण्यात येतात रुग्णालय यांचे काळानुरूप श्रेंनीवर्धन करून त्यांच्या ईमारती मध्ये आवश्यक बदल करण्यात येतात जेणेकरून रुग्णांना योग्य व त्वरित उपचाराच्या सुविधा प्राप्त होतात. जिल्हा रुग्णालये उपजिल्हा रुग्णालये व ग्रामीण रुग्णालये येथे रुग्णांना संदर्भ सेवा उपलब्ध करून दिले जातात. या रुग्णालयांचे राज्यस्तरावरून नियंत्रण केले जाते. याचे अत्यंत प्रभावशाली परिणाम समोर आले आहेत.
उददेश
रुग्णांना द्वितीय संदर्भा सेवा देण्यासाठी प्रथम व द्वितीय संदर्भ सेवा रुग्णालयांचे स्थापना करणे.
कार्यपद्धती
जिल्हा रुग्णालये, उप जिल्हा रुग्णालये, स्त्री रुग्णालये व सामान्य रुग्णालये यांची स्थापना करणे व मान्यता प्राप्त निकषानुसार मनुष्यबळ साधनसामुग्री व अनुदान वितरण करणे.
आरोग्य सुविधा
जळीत कक्ष
भाजेलल्या रुग्णांना वेळत उपचार देण्यासाठी खास जळीत कक्षाची स्थापना रुग्णालये मध्ये करणात आली आहे.
ट्रामा यूनिट
अपघाती मृत्यू कमी करण्यासाठी विभाग कक्ष उपलब्ध असून अपघात ग्रस्तांना आरोग्य सुविधा उपलब्ध करून देण्यात येतात एकूण ६८ रुग्णालयात ट्रामा केयर यूनिट मंजूर करण्यात आलेली आहेत त्यापैकी २५ ट्रामा केयर यूनिट सध्या कार्यरत आहे.
अतिदक्षता कक्ष ICU
गंभीर रुग्णांना उपचार करण्याकरिता ६ खाटांचा अतिदक्षता कक्ष १८ अतिरिक्त कर्मचारी वर्गासह कार्यान्वित करण्यात आला आहे त्या करिता आवशक यंत्र सामुग्री उपलब्ध करून देण्यात आली आहे.
विशेष नवजात अर्भक काळजी कक्ष
कमी वजनात तथा अपूर्ण दिवसात जन्मलेले बालकांचा निगा अतिदक्षता कक्षात ठेऊन केल्यास मृत्यूचे प्रमाण बर्याच अंशी कमी शक्य असते यास्तव राजयातील सर्व जिल्हा रुग्णालया मध्ये व स्त्री रुग्णालया मध्ये नवजात बालकांसाठी सुविधा उपलब्ध करून देण्यात आली आहे. या कक्षासाठी १० अतिरिक्त कर्मचारी वर्ग तसेच अवशक यंत्र सामुग्री पुरवटा करणात आला आहे. सी. टी. स्कॅन राज्यात जिल्हा रुग्णालया मध्ये उपचारा करिता दाखल होणार्या रुग्णां मधील जखमी रुग्णांना डोक्याला मार लागलेले रुग्ण मोठया प्रमाणात असतात अशा रुग्णांना तातडीने
सी टी स्कॅन
चाचणी करून त्यांच्यावर वेळेत उपचार केल्यास जास्तीत जास्त व रुग्णांचे प्राण वाचविणे शक्य असते यास्तव सर्व जिल्हा रुग्णालये (वाशिम, पुणे वगळता ) व सामान्य रुग्णालये (मालेगाव वगळता) येथे ही सुविधा उपलब्ध आहे.
मोबाइल मेडिकल यूनिट
दुर्गम भागात त्वरीत आरोग्य सेवा पुरवण्या करिता मोबाइल मेडिकल यूनिट स्थापना करणात आली आहे. वरील सुविधा बरोबर सुरक्षा रुग्णवाहिका आहार स्वच्छता इत्यादि सेवा या रुग्णालयात उपलब्ध आहेत.
मनोविकृती कक्ष
राज्यात २३ जिल्हा रुग्णालये प्रत्यकी १० खतांचा मनोविकृती कक्ष सुरू करण्यात आलेला आहे.
सोनोग्राफी सुविधा
पोटातील रोगांचे अचूक निदान करण्यासाठी सर्व जिल्हा रुग्णालये, ७ स्त्री रुग्णालये, 3 सामान्य रुग्णालये येथे उपलब्ध करून देण्यात आली आहे.
अनुदान
राज्यात रुग्णांसाठी औषधे व साधनसामुग्री साठा निकष पुढील प्रमाणे निश्चित करणात आले आहे
रूग्णांच्या खाटांची वर्गवारी | मंजूर अनुदान रुपये |
---|---|
५० – १०० खाटांचे रुग्णालये | रु. ६०००/- प्रतिखाट प्रती वर्ष |
१०१ – २०० खाटांचे रुग्णालये | रु. ११०००/- प्रतिखाट प्रती वर्ष |
२०१ व त्या वरील खाटांचे रुग्णालये | रु.२२०००/- प्रतिखाट प्रती वर्ष |
३० खाटांचे ग्रामीण रुग्णालये | रु. ६००००/- प्रति आदिवशी क्षेत्र ग्रामीण रुग्णालये |
रु. ४०००००/- प्रति आदिवशी क्षेत्र ग्रामीण रुग्णालये |
अ) जिल्हा रुग्णालये, सामान्य रुग्णालये व स्त्री रुग्णालये खालील सुविधा उपलब्ध आहेत.
ब) उपजिल्हा रुग्णालये (१०० खाटा) येथे खालील सुविधा उपल्ब्ध आहेत.
क) उपजिल्हा रुग्णालये (५० खाटा) येथे खालील सुविधा उपलब्ध आहेत.
ड) ग्रामीण रुग्णालये येथे खालील सुविधा उपल्ब्ध आहेत.
राज्यातील गरीब व गरजु रुग्णांना आपल्या गावात आरोग्य सुविधा मिळवण्यासाठी दुय्यम आरोग्य सेवा सर्व ठीकाणी उपलब्ध करुन देणे.
रुग्णालयांची यादी | ||
---|---|---|
जिल्हा रुग्णालये | ||
अ.क्र | रुग्णालयाचे नांव | खाटा |
1 | जिल्हा रुग्णालय ठाणे | 418 |
2 | जिल्हा रुग्णालय अलिबाग | 282 |
3 | जिल्हा रुग्णालय रत्नागिरी | 282 |
4 | जिल्हा रुग्णालय नाशिक | 623 |
5 | जिल्हा रुग्णालय जळगांव | 382 |
6 | जिल्हा रुग्णालय अहमदनगर | 282 |
7 | जिल्हा रुग्णालय नंदुरबार | 200 |
8 | जिल्हा रुग्णालय पुणे | 382 |
9 | जिल्हा रुग्णालय सातारा | 282 |
10 | जिल्हा रुग्णालय सिंधुदुर्ग | 200 |
11 | जिल्हा रुग्णालय परभणी | 401 |
12 | जिल्हा रुग्णालय जालना | 266 |
13 | जिल्हा रुग्णालय हिंगोली | 200 |
14 | जिल्हा रुग्णालय बीड | 382 |
15 | जिल्हा रुग्णालय उस्मानाबाद | 266 |
16 | जिल्हा रुग्णालय अमरावती | 439 |
17 | जिल्हा रुग्णालय बुलढाणा | 382 |
18 | जिल्हा रुग्णालय वाशिम | 200 |
19 | जिल्हा रुग्णालय गोंदिया | 200 |
20 | जिल्हा रुग्णालय भंडारा | 482 |
21 | जिल्हा रुग्णालय वर्धा | 282 |
22 | जिल्हा रुग्णालय चंद्रपुर | 382 |
23 | जिल्हा रुग्णालय गडचिरोली | 282 |
सामान्य रुग्णालये | ||
अ.क्र | रुग्णालयाचे नांव | खाटा |
1 | सामान्य रुग्णालय उल्हासनगर | 202 |
2 | सामान्य रुग्णालय मालेगांव | 252 |
3 | सामान्य रुग्णालय खामगांव | 200 |
4 | सामान्य रुग्णालय मालेगांव | 60 |
संदर्भ सेवा रुग्णालय | ||
अ.क्र | रुग्णालयाचे नांव | खाटा |
1 | विभागीय संदर्भ सेवा नाशिक | 100 |
2 | विभागीय संदर्भ सेवा अमरावती | 100 |
इतर रुग्णालय | खाटा | |
1 | अस्थिव्यंग रुग्णालय परभणी | 60 |
रुग्णालयांची यादी | ||
---|---|---|
स्त्री रुग्णालये | ||
अ.क्र | रुग्णालयाचे नांव | खाटा |
1 | स्त्री रुग्णालय नागुपर | 351 |
2 | स्त्री रुग्णालय अकोला | 316 |
3 | स्त्री रुग्णालय अमरावती | 216 |
4 | स्त्री रुग्णालय गोंदिया | 216 |
5 | स्त्री रुग्णालय जालना | 76 |
6 | स्त्री रुग्णालय परभणी | 76 |
7 | स्त्री रुग्णालय नेकनुर बीड | 76 |
8 | स्त्री रुग्णालय उल्हासनगर | 66 |
9 | स्त्री रुग्णालय लातुर | 116 |
10 | स्त्री रुग्णालय उस्मानाबाद | 76 |
11 | स्त्री रुग्णालय नांदेड | 116 |
उपजिल्हा रुग्णालये 100 खाटा | ||
अ.क्र | रुग्णालयाचे नांव | खाटा |
1 | उपजिल्हा रुग्णालय शहापुर जि.ठाणे | 100 |
2 | उपजिल्हा रुग्णालय जव्हार जि. ठाणे | 100 |
3 | उपजिल्हा रुग्णालय भिंवडी जि. ठाणे | 100 |
4 | उपजिल्हा रुग्णालय माणगांव जि. रायगड | 100 |
5 | उपजिल्हा रुग्णालय कळबंणी जि. रत्नागिरी | 100 |
6 | उपजिल्हा रुग्णालय कळवण जि.नाशिक | 100 |
7 | उपजिल्हा रुग्णालय चोपडा जि. जळगांव | 100 |
8 | उपजिल्हा रुग्णालय शिरपुर जि. धुळे | 100 |
9 | उपजिल्हा रुग्णालय कराड जि. सातारा | 100 |
10 | उपजिल्हा रुग्णालय मंचर जि. पुणे | 100 |
11 | उपजिल्हा रुग्णालय पंढरपुर जि. सोलापुर | 100 |
12 | उपजिल्हा रुग्णालय गडहिंगलज जि. कोल्हापूर | 100 |
13 | उपजिल्हा रुग्णालय सावतवाडी जि. सिधुर्दुर्ग | 100 |
14 | उपजिल्हा रुग्णालय कणकवली जि. सिधुर्दुर्ग | 100 |
15 | उपजिल्हा रुग्णालय वैजापुर जि. औरंगाबाद | 100 |
16 | उपजिल्हा रुग्णालय उदगीर जि. लातुर | 100 |
17 | उपजिल्हा रुग्णालय उमरगा जि. उस्मानाबाद | 100 |
18 | उपजिल्हा रुग्णालय तुळजापुर जि. उस्मानाबाद | 100 |
19 | उपजिल्हा रुग्णालय परळी जि. बीड | 100 |
20 | उपजिल्हा रुग्णालय मुखेड जि. नांदेड | 100 |
21 | उपजिल्हा रुग्णालय मुर्तीजापुर जि. अकोला | 100 |
22 | उपजिल्हा रुग्णालय अचलपुर जि. अमरावती | 100 |
23 | उपजिल्हा रुग्णालय शेगांव जि. बलुढाणा | 100 |
24 | उपजिल्हा रुग्णालय हिंगणघाट जि.वर्धा | 100 |
उपजिल्हा रुग्णालये ५० खाटा | ||
अ.क्र | रुग्णालयाचे नांव | खाटा |
1 | उपजिल्हा रुग्णालय कासा जि. ठाणे | 50 |
2 | उपजिल्हा रुग्णालय पेण जि. रायगड | 50 |
3 | उपजिल्हा रुग्णालय कर्जत जि. रायगड | 50 |
4 | उपजिल्हा रुग्णालय दापोली जि. रत्नागिरी | 50 |
5 | उपजिल्हा रुग्णालय कामठे चिपळुण जि. रत्नागिरी | 50 |
6 | उपजिल्हा रुग्णालय चांदवड जि. नाशिक | 50 |
7 | उपजिल्हा रुग्णालय निफाड जि. नाशिक | 50 |
8 | उपजिल्हा रुग्णालय मनमाड जि. नाशिक | 50 |
9 | उपजिल्हा रुग्णालय जामनेर जि. जळगांव | 50 |
10 | उपजिल्हा रुग्णालय मुक्ताईनगर जि. जळगांव | 50 |
11 | उपजिल्हा रुग्णालय कर्जत जि. अहमदनगर | 50 |
12 | उपजिल्हा रुग्णालय पाथर्डी जि. अहमदनगर | 50 |
13 | उपजिल्हा रुग्णालय दोडाईचा जि. धुळे | 50 |
14 | उपजिल्हा रुग्णालय तळोदा जि. नंदुरबार | 50 |
15 | उपजिल्हा रुग्णालय नवापुर जि. नंदुरबार | 50 |
16 | उपजिल्हा रुग्णालय इंदापुर जि. पुणे | 50 |
17 | उपजिल्हा रुग्णालय भोर जि. पुणे | 50 |
18 | उपजिल्हा रुग्णालय दौंड जि. पुणे | 50 |
19 | उपजिल्हा रुग्णालय फलटण जि. सातारा | 50 |
20 | उपजिल्हा रुग्णालय करमाळा जि. सोलापुर | 50 |
21 | उपजिल्हा रुग्णालय अकलुज जि. सोलापुर | 50 |
22 | उपजिल्हा रुग्णालय कोडोली जि. कोल्हापुर | 50 |
23 | उपजिल्हा रुग्णालय गांधीनगर जि. कोल्हापुर | 50 |
24 | उपजिल्हा रुग्णालय सेवा रुग्णालय जि. कोल्हापुर | 50 |
25 | उपजिल्हा रुग्णालय शिरोडा जि. सिधुदुर्ग | 50 |
26 | उपजिल्हा रुग्णालय इस्लामपुर जि. सांगली | 50 |
27 | उपजिल्हा रुग्णालय कवठेमहाकाळ जि. सांगली | 50 |
28 | उपजिल्हा रुग्णालय सिल्लोड जि. औरंगाबाद | 50 |
29 | उपजिल्हा रुग्णालय गंगापुर जि.औरंगाबाद | 50 |
30 | उपजिल्हा रुग्णालय अंबड जि. जालना | 50 |
31 | उपजिल्हा रुग्णालय सेलु जि. परभणी | 50 |
32 | उपजिल्हा रुग्णालय गंगाखेड जि. परभणी | 50 |
33 | उपजिल्हा रुग्णालय वसमत जि. हिंगोली | 50 |
34 | उपजिल्हा रुग्णालय निलंगा जि. लातुर | 50 |
35 | उपजिल्हा रुग्णालय परांडा जि. उस्मानाबाद | 50 |
36 | उपजिल्हा रुग्णालय गेवराई जि. बीड | 50 |
37 | उपजिल्हा रुग्णालय देगलुर जि. नांदेड | 50 |
38 | उपजिल्हा रुग्णालय हादगांव जि. नांदेड | 50 |
39 | उपजिल्हा रुग्णालय गोकुंदा जि. नांदेड | 50 |
40 | उपजिल्हा रुग्णालय धारणी जि.अमरावती | 50 |
41 | उपजिल्हा रुग्णालय दर्यापुर जि.अमरावती | 50 |
42 | उपजिल्हा रुग्णालय मोर्शी जि.अमरावती | 50 |
43 | उपजिल्हा रुग्णालय मलकापुर जि.बलुढाणा | 50 |
44 | उपजिल्हा रुग्णालय दारव्हा जि. यवतमाळ | 50 |
45 | उपजिल्हा रुग्णालय पांढरकवडा जि. यवतमाळ | 50 |
46 | उपजिल्हा रुग्णालय पुसद जि. यवतमाळ | 50 |
47 | उपजिल्हा रुग्णालय रामटेक जि.नागपुर | 50 |
48 | उपजिल्हा रुग्णालय कामठी जि.नागपुर | 50 |
49 | उपजिल्हा रुग्णालय आर्वी जि. वर्धा | 50 |
50 | उपजिल्हा रुग्णालय साकोली जि. भंडारा | 50 |
51 | उपजिल्हा रुग्णालय तिरोडा जि. गोदिया | 50 |
52 | उपजिल्हा रुग्णालय मुल जि.चंद्रपुर | 50 |
53 | उपजिल्हा रुग्णालय वरोरा जि.चंद्रपुर | 50 |
54 | उपजिल्हा रुग्णालय कुरखेडा जि. गडचिरोली | 50 |
55 | उपजिल्हा रुग्णालय अहेरी जि. गडचिरोली | 50 |
56 | उपजिल्हा रुग्णालय अरमोरी जि. गडचिरोली | 50 |
स्त्रोत : सार्वजनिक आरोग्य विभाग, महाराष्ट्र शासन
अंतिम सुधारित : 6/2/2020
आयसीडीएस कार्यक्रम केंद्गशासनाच्या महिला व बाल विक...
दर्शन सह्याद्री निर्मित या माहितीपटात आरोग्य सेवे...
केंद्रीय लोकसेवा आयोगामार्फत देशातील सर्वात महत्त्...
ज्या विद्यार्थ्याला नागरी सेवेत प्रवेश करावयाचा आह...