आपण आत्ता पर्यंत पाहिले आहे की शाळेला जाण्या आधीच्या वयातीललहान मुलांचे (१-५ वर्ष) पोषण किती आवश्यक आहे. या वयोगटातल्या मुलांना रोज २० ग्राम प्रथिन आणि ८००- १५०० कॅलरीज लागतात.
भारतात केलेल्या पाहणी प्रमाणे शाळेला जाण्या आधीच्या वयातील लहान मुलांच्या सध्याच्या आहारा मध्ये ३०० कॅलरीज पर्यंत कमतरता आहे. स्थानिक बाजारात मिळणारे धान्य आणि डाळींवर आधारित असलेले अतिरिक्त आहार ही कमतरता पार पाडू शकतात आणि त्यांमधून अधिक प्रमाणात प्रथिन सुद्धा मिळू शकतो. असे पदार्थ खाली दिलेले आहेत आणि अतिरिक्त खाद्य कार्यक्रमात वापरू शकतो जे शाळेला जाण्या आधीच्या लहान मुलांसाठी खेड्यात आणि शहरी झोपडपट्टी मध्ये वापरू शकता आणि ते जास्त कॅलरीज सुद्धा पुरवतात.
आपल्याला हे सुद्धा लक्षात ठेवायला पहिजे की मुलांना देण्यात येणारे अतिरिक्त आहार फार जास्त प्रमाणात सुद्धा नसावे. पाककृती तयार करताना ही काळजी घेण्यात आली आहे. उदा. पोहे वापरून करण्यात येणारे पाककृती (क्र. १५) पोहे हे आधीच आर्धे शिजवलेले आहे आणि जास्त प्रमाणात केल्याने सुद्धा शेवटी जास्त प्रमाण राहात नाही. हे दुसरे पदार्थ करतान शक्य नसेल. प्रमाण एका मुलासाठी एका दिवसासाठी सांगितले आहे. जास्स्त प्रमानात खाद्ध कार्यक्रमामध्ये वापर करताना, शंभर मुलांसाठी तयार करण्यास परिशिष्टात दिले आहे.
|
साहित्य
|
||||||||
पद्धती
आन्ध्र प्रदेशच्या काही खेड्यात खास पोषण कार्यक्रमात हे पदार्थ प्रत्यक्षात वापरले जात आहेत. |
|
साहित्य
|
||||||
पद्धती
|
|
साहित्य
|
||||||||||
पद्धती
|
|
साहित्य
|
||||||
पद्धती
|
|
साहित्य
|
||||||||||
पद्धती
|
|
साहित्य
|
||||||
पद्धती
हे आपण दलिया/ पोरिज सारखे तयार करून शिशु आहारा साठी वापरू शकता. |
|
साहित्य
|
||||||||||||
पद्धती
|
|
साहित्य
|
||||||||
पद्धती
|
याच्या व्यतिरिक्त पुढच्या भागात दिलेल्या नाश्त्याचे प्रकार पण आपण शाळेला जाण्या आगोदरच्या लहान मुलांना जास्तीत जास्स्त देऊ शलता.
हैद्राबादच्या जवळच्या गावांमध्ये आणि आन्ध्र प्रदेशच्या काही खेड्यांमधे हे पदार्थ लहान मुलांना देण्यास वापरले जात आहेत. गावातल्या बायका आणि युवक मंडळची लोक या कार्यक्रमात प्राथमिकतेने भाग घेतले आणि लहान मुलांना हे खाद्य खाऊ घातले. मूल्यांकन केल्यावर दिसून आले की ज्यांना हे खाद्य अतिरिक्त आहारात मिळालेले होते त्या मुलांमधे पोषक तत्वांची कमतरतेची लक्षणे कमी प्रमाणात दिसून आले. ह्याने हे सिद्ध होईल की प्रेरित झालेले समाज मुलांचे पोषण वाढवण्यात स्थानिक बाजारात मिळणारी कमी किमतीचे पदार्थ वापरून मदत करू शकतात.
स्त्रोत : परिशिष्ट: नॅशनल इन्स्टिटूट ऑफ न्यूट्रिशन
इंडियन काउन्सिल ऑफ मेडिकल रिसर्च
हैदराबाद – ५००००७
अंतिम सुधारित : 8/3/2020
या विभागात अ जीवनसत्वाच्या कमतरतेमुळे म्हणजेच योग...
अन्न आणि पोषण बोर्ड निर्मित अर्भक बाळाला आहाराचे म...
सर्व अन्नघटक स्वतःच परिपूर्ण नसतात. पण दोन-तीन अन्...
पोषण हा वैद्यकीय शास्त्रातला एक अत्यंत महत्त्वाचा ...