चिमणचारा - पोषाहार तयार करतांना घ्यायची काळजी

वेगवेगळे पदार्थ करत असताना लक्षात ठेवण्यासारख्या गोष्टी

1. स्वयंपाकघर स्वच्छ असावे. चूल वापरात असाल तर धूर घराबाहेर जाण्यासाठी सोय असावी. स्वयंपाक करण्याकरीता शक्यतो निर्धूर चुलीचा वापर करावा. स्वयंपाकाची भांडी स्वच्छ धुतलेली असावीत. चुलीजवळील जागा लगेचच स्वच्छ करावी.
2. जेवण तयार करण्यासाठी आणि पिण्यासाठी जे पाणी वापरले जाते ते झाकून ठेवलेले असावे. हे पाणी काढण्यासाठी ओगराळ्याचा वापर करावा.
3. स्वयंपाक करत असताना नाकाला, केसांना हात लावू नये. हाताची नखे कायम कापलेली असावीत.
4. स्वयंपाक करताना, लहान बाळाला जेवण देताना हात स्वच्छ धुऊन मग भरवावे.
5. जर तुम्ही आजारी असाल, हाताला कापलेले असे, हातापायावर कुठे जखम असेल तर काळजीपूर्वक स्वयंपाक करावा.
6. एका वेळेला जेवढे अन्न लागेल तेवढेच शिजवावे. कारण ताज्या अन्नात पोषण मुल्ये जास्त असतात.
7. अन्न तयार झाल्यानंतर ते झाकून ठेवा. मुंग्या व इतर किडे लागू नयेत म्हणून मोठया थाळीत/ प्रतीत पाणी घालून त्यात शिजवलेले अन्न ठेवा.
8. अन्न तयार करण्यासाठी वापरले जाणारे धान्य, भाजी स्वच्छ निवडून घ्यावी.
9. फळभाज्या, पालेभाज्या आपण निवडून त्या निवडल्यानंतर २ ते ३ मिनिटे पाण्यात मीठ घालून त्यात बुडवून ठेवाव्यात. नंतर परत धुऊन मग भाज्या चिराव्यात. भाजी चिरल्यानंतर पाण्यात बुडवून ठेवू नका. त्यामुळे त्यातील जीवनसत्त्वे (‘क’ जीवनसत्त्व) नष्ट होतात.
10. फळ, भाज्या ज्या आपण कच्च्या खाऊ शकतो त्या सालीसकट खाव्यात. त्यामध्ये भरपूर जीवनसत्त्व असतात.
11. पालेभाज्या शक्यतो लोखंडाच्या कढईत शिजवाव्यात, त्यामुळे लोह मिळते.
12. डाळ, तांदूळ जास्त घासून धुऊ नये. तसे केल्यास त्यातील जीवनसत्त्वे नष्ट होतात.
13. डाळी शिजवताना त्यात पालक, वंग, गवारीच्या शेंगा, मुलं, शेवगा, बटाटा यापैकी कुठल्याही भाज्या घालून शिजवाव्यात. त्यात तेल, मीठ, मसाले ह्यांचा योग्य तेवढाच वापर करा.
14. घरासमोर थोडी जागा असेल तर त्या जागेचा वापर आपण परसबागेसारखा करू शकतो. त्यामध्ये कोथिंबीर, पालक, आले. गवती चहा, कारले, घोसावळे, काकडी, दुधी भोपळा लावू शकतो.

स्त्रोत : चिमणचारा, संपदा ट्रस्ट