অসমীয়া   বাংলা   बोड़ो   डोगरी   ગુજરાતી   ಕನ್ನಡ   كأشُر   कोंकणी   संथाली   মনিপুরি   नेपाली   ଓରିୟା   ਪੰਜਾਬੀ   संस्कृत   தமிழ்  తెలుగు   ردو

वनशेती

वनशेती

  • ओट पिकाची लागवड
  • बरसीमचा चारा पालेदार असून, सकस व रुचकर असतो.

  • जंगलांच्या संवर्धनातून वाढवा वनोपजांचे उत्पादन
  • जंगले ही मृद्‌संधारण, हवामान, पाणी उपलब्धता, दुष्काळ आणि पूर नियंत्रणाच्यादृष्टीने महत्त्वाची आहेत. याचबरोबरीने जंगलांतून मिळणारे लाकूड आणि वन उत्पादनापासून मोठी आर्थिक उलाढाल होते.

  • तुती लागवड
  • तुती हे बहुवर्षीय पीक आहे. हलकी, मध्यम व भारी अशा कोणत्याही प्रकाराच्या जमिनीमध्ये तुतीची लागवड करता येते.

  • नियोजन तुती रोपवाटिकेचे
  • तुती रोपवाटिकेसाठी पाण्याचा योग्य निचरा होणारी जमीन आवश्‍यक असते. क्षारयुक्त, दगड-गोटेयुक्त जमीन नसावी.

  • पडीक जमिनीवर कोणती झाडे लावावीत
  • वनशेतीसाठी मुख्यतः कोरडवाहू अथवा पडीक जमिनीची निवड करावी. यामध्ये माळरान व टेकड्या, शेतरस्त्याचा काठ, मध्यम व उथळ खोलीची जमीन, नाल्याच्या किनाऱ्यांवर वनवृक्षांची लागवड केली जाते.

  • पदार्थाची रुची वाढविणारी चिंच
  • शाकाहारी व मांसाहारी अन्नपदार्थांची रुची वाढविण्यासाठी चिंचेचा प्रामुख्याने वापर केला जातो. पक्व चिंच ही आंबट-गोडसर चवीची, अल्प, उष्णधर्मी, वातपित्तशामक, भूक वाढविणारी, अत्यंत रुची देणारी आहे.

  • बहुपयोगी बकुळ आणि हळदू
  • बकुळीची गर्द हिरवी पाने, झाडांचा विशिष्ट आकार, सुवासिक फुले, छान फळे सर्वांना मोहून टाकतात. हळदूच्या लाकडाचा वापर रेल्वे स्लीपर्स, रेल्वेतील सामान ठेवण्याच्या जागेची बांधणी, जहाजबांधणी या उद्योगात करतात.

  • बांबू च्या लागवडी योग्य जातींची संक्षिप्त माहिती
  • बांबू च्या लागवडी योग्य जातींची संक्षिप्त माहिती

  • बांबू प्रजाती
  • बांबूच्या विविध प्रजातीची माहिती

  • बांबू लागवड
  • बांबू लागवड करायच्या ठिकाणी उन्हाळ्यात 3 x 3 मीटर अंतरावर आखणी करून कंदांपासून लागवड करण्यासाठी 60 x 60 x 60 सें.मी आकाराचे खड्डे खोदून ठेवावेत.

  • बांबू लागवड
  • बांबूस पाणथळ जमीन चालत नाही, त्यामुळे पावसाळ्यात खड्ड्यात पाणी साठणार नाही याची काळजी घ्यावी.

  • मोह
  • मोह हा मधुक गोत्रातील पानगळीचा मोठा वृक्ष आहे. भारतातील उष्ण प्रदेशातल्या पानगळीच्या जंगलात मोहाची झाडे मोठ्या प्रमाणात आहेत.

  • मोह आणि पर्यावरण
  • जमिनीतील सेंद्रिय घटकांच्या रक्षणासाठी मोहाचे झाड महत्वाची कामगिरी बजावते. ओसाड आणि पडीक जमिनीतही मोह वाढतो.

  • मोहाची लागवड
  • नैसर्गिक रित्या मोहाची झाडे जंगलात उगवत असत. कोणत्याही प्रकारच्या मातीत मोह उगवतो. वाळूमिश्रित पोयटा मातीत मात्र तो अधिक जोमदारपणे वाढतो.

  • रबर लागवड
  • रबर लागवड कशी करावी याबाबतची माहिती येथे देण्यात आलेली आहे.

  • रबर लागवड
  • रबराची वाढ उष्ण व दमट हवामानात चांगली होते. या पिकास 21 ते 35 अंश सेल्सिअस तापमान मानवते.

  • लागवड गोल्डन बांबूची
  • गोल्डन बांबूचा उपयोग घरामध्ये किंवा बागेमध्ये शोभेसाठी म्हणून मोठ्या प्रमाणात होतो, तसेच शेतामध्ये किंवा इमारतीभोवती कुंपण करण्यासाठीदेखील वापर करता येतो.

  • वन शेतीच्या पद्धती
  • महाराष्ट्रातील अवर्षणप्रवण विभागातील कमी व अनिश्‍चित पाऊसमानात हलक्‍या, उथळ, पाणथळ जमिनीत नेहमीचे पीक बऱ्याच वेळा फायदेशीर ठरत नाही.

  • वनवृक्षांच्या वाढीकडे द्या लक्ष
  • सध्याच्या काळात वनशेतीमध्ये विविध वृक्षांचे बियाणे गोळा करणे, वृक्षाची छाटणी आणि वणव्यांपासून संरक्षण करणे महत्त्वाचे आहे. वृक्षांची छाटणी केल्यास नवीन फांद्या येण्यास मदत होऊन झाडाची प्रतसुद्धा सुधारते.

  • वनशेती
  • योग्य व्यवस्थापन आणि तंत्रज्ञान आधारित वनशेती केल्यास ती फायदेशीर ठरते. वनशेती हा फलोत्पादन, मत्स्यशेती यांसारखा किफायतशीर उद्योग ठरू शकतो.

  • वनशेतीचे नियोजन
  • वनशेतीसाठी मुख्यतः कोरडवाहू अथवा पडीक जमिनीची निवड करावी.

  • वनशेतीचे व्यावसायीकरण होणे आवश्‍यक...
  • वनशेतीत लागवड केलेल्या वनवृक्षांचे पर्यावरणीय महत्त्व लक्षात घेता शेतकऱ्यास याचा मोबदला मिळावा म्हणून धोरणनिर्मिती व संस्थात्मक संरचना निर्माण होणे आवश्‍यक आहे.

  • वनशेतीत बिब्बा लागवड
  • बिब्बा या वृक्ष प्रजातीचा उपयोग रंगनिर्मिती, रेझीन, औषधी, साबण उद्योग, तणनाशके, आगरोधक, प्लॅस्टिक, वंगण इ. अनेक उद्योगांसाठी होतो.

  • वनशेतीसाठी साग फायदेशीर
  • वनशेतीसाठी साग फायदेशीर असल्याबाबतची माहिती येथे दिलेली आहे.

  • वनीकरणासाठी बेहडा आणि हिरडा
  • बेहडा आणि हिरडा हे पर्णझडी वृक्ष भारतात बहुतांश ठिकाणी आढळतो. या वृक्षांचे औषधी उपयोग तर आहेतच, शिवाय त्याच्या लाकडाचेही उपयोग होतात.

  • वाढवा वनोपजांचे उत्पादन
  • जंगले ही मृद्‌संधारण, हवामान, पाणी उपलब्धता, दुष्काळ आणि पूर नियंत्रणाच्यादृष्टीने महत्त्वाची आहेत.

  • व्यवस्थापन कंद पिकांचे...
  • सध्याच्या स्थितीत खरीप हंगामातील सर्व कंदपिके वाढीच्या अवस्थेत आहेत.कंद पिकांच्या वाढीच्या काळात योग्य व्यवस्थापन आवश्‍यक आहे.

  • शिसम
  • फर्निचर बनविण्यासाठी केला जातो

  • शेताच्या बांधाच्याकडेने झाडे
  • कुंपणासाठी झाडांची समतल पद्धतीने लागवड करताना कमी उताराच्या किंवा सपाट शेतात खड्डे किंवा सऱ्या काढून लागवड करतात.

  • साग रोपांची लागवड
  • साग लागवडीसाठी थोडीफार चढ-उताराची, पाण्याचा योग्य निचरा होणारी जमीन लागते. खडकाळ किंवा मुरमाड जमिनीत साग चांगल्या प्रकारे वाढतो.

    © C–DAC.All content appearing on the vikaspedia portal is through collaborative effort of vikaspedia and its partners.We encourage you to use and share the content in a respectful and fair manner. Please leave all source links intact and adhere to applicable copyright and intellectual property guidelines and laws.
    English to Hindi Transliterate